Parasal genişleme, gelecek hafta sonlandırılsa bile, ABD ekonomisine destek sağlamaya devam edebilir.
Fed'in gelecek haftaki toplantısında üçüncü tur tahvil alım programını sonlandırmaya hazırlanması ile birlikte, merkez bankası, Kasım 2008'de ilk tur varlık alımı duyurusundan bu yana genişlettiği 4.48 trilyon dolarlık rekor bilanço büyüklüğüne tutunmayı planlıyor.
Fed'in bu büyüklükteki bilançosu, borçlanma maliyetlerini kontrol altında tutmaya devam edecek, Fed'in enflasyonu hedef seviyesine yükseltmesine yardımcı olacak ve Orta Doğu'daki savaş ve yavaşlayan Avrupa ve Çin ekonomilerinden kaynaklanan ülke dışı güçlüklerle karşı karşıya kalan beş yıllık ekonomik büyümeye destek sağlayacak.
Fed'in bilançosunda tuttuğu tahviller, kamuya açık piyasalarda işlem gören menkul kıymet arzının sınırlı kalmasına neden oluyor ve bunun sonucu, tahvil fiyatları yükselirken, faizler aksi durumda olabileceğinden daha aşağı seviyelerde gerçekleşiyor. New York'ta Barclays Plc kıdemli ABD ekonomisti ve bir dönem Fed'in para ve finans piyasaları analiz bölümünde görev yapan Michael Gapen'e göre, bu durum, Fed'in gösterge faizi düşürmesi gibi ekonomite teşvik sağlayacak.
Gapen, "Bilançodaki varlıkların korunması ekonomiye destek sağlamaya devam edecek," dedi ve "Fed'in mesajının, 'ivme sağlamak ve ekonomiyi doğru yolda tutmak için yeterince çaba gösterdik' şeklinde olduğunu düşünüyoruz. Şimdi durumun nasıl olduğunu anlamak için bekle-gör durumundayız" şeklinde görüş bildirdi.
Fed Açık Piyasa Komitesi (FOMC), önceki toplantı tutanaklarınına göre, 28-29 Ekim'deki toplantısında, tahvil ve mortgage destekli menkul kıymet alımlarını sonlandırmayı planlıyor.
Varlıkların Korunması
Fed Başkanı Janet Yellen, vadesi gelen tahvillere yeniden yatırımın durdurulmasının finansal koşullara ve ekonomik görünüme bağlı olduğunu söyleyerek, birkaç trilyon dolarlık portföyün yıllarca korunması için kapıyı açık bıraktı. Yellen, geçen ay gerçekleştirdiği basın toplantısında, bilanço büyüklüğünün normal tarihi seviyelere daraltılmasının içinde bulunduğumuz 10 yıllık dönemin sonlarını bulabileceğini söyledi.
Fed'in parasal genişlemesi, ABD'de Hazine tahvil piyasasında istikrarlı ve tutarlı bir alıcının var olmasına neden oldu ve bu durum, faizlerin aksi durumda gerçekleşeceği seviyelerin daha altında oluşmasını sağladı. ABD merkez bankası şimdi, ABD hükümet tahvillerinin en büyük yatırımcısı konumunda.
New York'ta Deutsche Asset & Wealth Management küresel baş ekonomisti ve Fed'in eski kıdemli ekonomistlerinden Josh Feinman, "Fed menkul kıymetleri tutmaya devam ederse, bu durum, faizler üzerinde, bu kadar büyük bir bilanço olmasaydı çıkacakları seviyelere nazaran, aşağı yönde baskı oluşturacak" dedi ve "Bu, süreceğini düşündüğüm bir faktör" şeklinde görüş bildirdi.
Düşük Getiriler
ABD'nin 10 yılvadeli tahvillerinin getirisi dün New York'ta öğleden sonra yüzde 2.27 seviyesinde seyrediyordu. Bu oran geçen yılın sonunda yüzde 3.03 seviyesindeydi. Bu kağıtların faizi 2012 yılının ortasında yüzde 1.39 ile rekor seviyeye indi. Faizler, QE olarak adlandırılan parasal genişlemenin ilk turunun başladığı Kasım 2008'den bu yana ortalama yüzde 2.65 seviyesinde kaldı. 1962 yılı ile Kasım 2008 arasında ise ortalama faiz yüzde 6.95 seviyesinde gerçekleşti. Freddie Mac'in verilerine göre, 30 yıl vadeli sabit mortgage'in ortalama faizi bu hafta yüzde 3.92 ile, Kasım 2012'de gördüğü rekor seviye olan yüzde 3.31'e yaklaştı.
FOMC, geçen ayki toplantısında yaptığı ek açıklamada, vadesi dolan tahvillerin yeniden yatırımının, politika yapıcıların gelecek yıl atılmasını beklediği bir adım olan faiz artışlarına başlandığında durdurulmasının beklediğini kaydetti.
Gelecek yıl oy hakkına sahip olacak Richmond Fed Başkanı Jeffrey Lacker, daha sonra yaptığı açıklamada, mortgage tahvillerinin tutulmasına karşı olduğunu kaydetti. Lacker, 19 Ekim'deki açıklamasında, "Bu yaklaşım, kredi tahsisine olan müdahalemizin gereksiz bir şekilde uzamasına neden oluyor"
Fed'in bilançosu QE'nin üç turunun her birinde satın alınan tahvilleri içeriyor. Haziran 2011'in sonunda biten dönemde, ilk iki turda toplam 2.3 trilyon dolarlık tahvil alındı. Eylül 2012'de duyurulan üçüncü tur ise, satın alınacak tutarın sınırsız olması ve alımların ne zaman sona erdirileceğinin belirtilmemesi ile birlikte açık uçlu olmasından dolayı önceki iki turdan farklıydı. FOMC, o dönemde, istihdam piyasasında "kayda değer iyileşme" olana kadar her ay 85 milyar dolar tutarında tahvil alacağını duyurmuştu.
Düşen İşsizlik
İşsizlik onraı, Ben S. Bernanke'nin Başkanlığı altında parasal genişlemenin üçüncü turunun başladığı zaman yüzde 8.1 seviyesindeydi ve politika yapıcılar, bu oranın 2015 yılının sonlarında doğru yüzde 6 ila yüzde 6.8 arasında düşeceği tahmininde bulundu. İşsizlik oranı şimdi yüzde 5.9 seviyesinde ve yetkililerin büyük bölümü için tam istihdam olarak gördüğü seviyeye yakın. Aylık istihdam artışı ise son iki yılda ortalama 209,000 seviyesinde. Bu ortalama, daha önceki iki yıllık dönemde 172,000 seviyesindeydi.
Minneapolis Fed eski araştırmacılarından ve Minneapolis'te Nuveen Asset Management LLC baş ekonomisti Keith Hembre, "Hedef istihdam piyasasında kayda değer iyileşmeydi ve bu başarıldı," dedi ve "Çok daha iyi bir durumda ve tam istihdama yakın bir istihdam piyasanız. tahvil alım programı olmasaydı ne olurdu, bilmek zor" şeklinde görüş bildirdi.
Varlık Alımlarının Azaltılması
FOMC varlık alımlarının azaltılmasına, aylık alımların 10 milyar dolar düşürülmesi kararı ile birlikte Aralık 2013'te başladı ve her birinin gelen ekonomik verilere bir tepki olduğunu kaydederek, sonraki altı toplantının hepsinde aynı miktarda azaltıma gitti. Mevcut alımların 10 milyar doları Hazine tahvillerinden ve 5 milyar doları mortgage tahvillerinden yapılıyor.
Fed'in eski araştırmacılarından ve New York'ta BNP Paribas SA'nın ABD ekonomisti Laura Rosner, "Esneklik, Fed'e, belirlediği hedefe ulaşana kadar teşvikleri artırmaya devam etme imkanı sağlıyor," dedi ve "Bu durum, son turu etkili hale getirdi" şeklinde görüş bildirdi.
Politka yapıcıların büyük bölümü bu değerlendirmeyi paylaşıyor, ancak herpsi görevin tamamlandığını deklare etmeye hazır değil.
2010 yılında yetkilileri Hazine tahvilleri alımı yoluyla deflasyondan kaçınmaya çağıran çalışması ile parasal genişlemenin ikinci turunun entellektüel çerçevesinin belirlenmesine yardımcı olan St. Louis Fed Başkanı James Bullard, 16 Ekim'de Washington'da Bloomberg Television'a yaptığı değerlendirmede, "Avrupa'da büyümenin teklediği ve enflasyon bekleyişlerinin düştüğü bir ortamda, bu safhada mantiki politika tepkisi, parasal genişlemenin sonlandırılmasının ertelenmesi olabilir," dedi. Bullard, 2016 yılındaki politika kararlarında oy hakkına sahip olacak.
Düşük Enflasyon
Fed 2012 yılında, yüzde 2 enflasyon hedefi belirledi ve kişisel tüketim harcamaları endeksi hızının uzun vadeli hedefle uyumlu olduğunu kaydetti. Fed'in enflasyonu izlemek için kullandığı bu gösterge Ağustos ayında geçen yılın aynı ayına göre yüzde 1.5 arttı ve Mart 2012'den bu yana yüzde 2 seviyesini aşamadı. Politika yapıcılar deflasyondan kaçınmak istiyor, zira düşen fiyatlar işletmeleri ve tüketicileri, fiyatların daha da düşeceği beklentisi ile harcamalarını ertelemeye yöneltiyor ve bu da toplam talebi düşürüyor.
Boston Fed Başkanı Eric Rosengren, varlık alımlarının sonlandırmasını destekleyecek, Bullard'dan farklı düşünüyor. Rosengren, kısmen konut fiyatlarındaki artışları desteklediği için, parasal genişlemenin üçüncü turunu "somut bir şekilde yardımcı" olarak değerlendiriyor.
Rosengren, 17 Ekim'deki mülakatta, "Çok büyük miktarlı parasal genişlemeye gittiğimiz gerçeği önemli bir rol oynadı" dedi ve "Bu, daha güvenli bir ekonomiye ulaşılacağının önemli bir parçasıydı ve ekonominin tam istihdama ve enflasyonun yüzde 2 hedefine dönmekte olduğu konusunda ciddiydik" şeklinde görüş bildirdi.
Parasal Genişleme Etkileri
Parasal genişlemeye destek veren üyelerden biri olan San Francisco Fed Başkanı John Williams, bu yılın başında Washington'da yaptığı bir sunumda, araştırmanın, alımların tahvil faizlerinin düşmesinde "kayda değer etkilerinin" olduğunu, ancak bu etkilerin boyutu ve genel ekonomi üzerindeki etkisi konusunda belirsizliğin sürdüğünü gösterdiğini kaydetti. Williams, bazı araştırmaların, parasal genişlemenin ikinci turunun 10 yıl vadeli Hazine tahvillerinin faizlerinde 15 ila 25 baz puan civarında düşüş sağladığını gösterdiğini sözlerine ekledi.
Bernanke, Mayıs 2013'te, kanun koyuculara yaptığı konuşmada, Fed'in varlık alımlarını "önümüzdeki birkaç toplantıda" yavaşlatabileceğini söylemesi ve 10 yıl vadeli tahvillerin faizinin 15 haftada 1 yüzde puanından daha fazla artmasına neden olan "azaltın öfkesi" (taper tantrum) olarak adlandırılan durumu tetiklemesi ile birlikte, tüm dünyada yatırımcıları tedirgin etti.
ABD'nin eski Hazine Bakanı Lawrence Summers, 21 Ekim'de Bloomberg Television'da Stephanie Ruhle'un sunduğu "Markets makers" programına yaptığı değerlendirmede, "Parasal genişleme olmadan da iyi olacağız," dedi ve "10 yıllıkların faizi şimdi, parasal gevşemenin başlamasından önceye göre, çok daha düşük. Çok daha yüksek değil" şeklinde görüş bildirdi.