Tıpkı taksi şoförleri ve sanatçılar gibi gündelikçi kadınlara da torba yasadan haksızlık çıktı. Yasayla ev hizmetlileri ‘ayda 10 günden az ve 10 günden çok çalışanlar’ olarak ayrılıyor. En çok sosyal güvenliğe ihtiyaç duyanlar mağdur ediliyor
Tıpkı, 2011 yılı “torba”sından çıkan ve sosyal güvenliğin ruhuna aykırı şekilde, kendi primini kendi cebinden ödesin türü (ek-6 sigortası) bir uygulamayla şehir içi toplu taşıma araçlarında çalıştırılan şoförler ve sanatçılar gibi, şimdi de ev hizmetlerinde 10 günden az çalıştırılan kadınlar için kendi primlerini kendileri ödesinler diye torba yasaya bir madde ilave edildi ama bu husus eksiktir.
EV HİZMETLİLERİ İKİYE AYRILMIŞ
“Torba”ya göre, göre ev hizmetlerinde çalıştırılanlar iki farklı kategoride değerlendirilmiş. Birinci kategoride ev hizmetlerinde ay içinde 10 günden fazla çalışan kişiler, ikinci kategoride ay içinde 10 günden az çalışanlar var.
BİLDİRİM YAPMAYAN CEZA ALACAK
Ev hizmetlerinde ay içinde 10 günden fazla çalışanlar ve bunları çalıştıranlar için bir değişiklik yok. Bu kişilerin primlerini önceden
olduğu gibi çalıştıran kişiler ödeyecek. Bunların bildirimleri de çalıştıranları tarafından en geç çalışmanın geçtiği ayın sonuna kadar yapılacak. Bu bildirim, süresi içinde yapılmaz ise o zaman bu kişileri çalıştıranlara bir aylık asgari ücret tutarında idari para cezası uygulanacak.
(Not: Geçen hafta gazetemizin değerli bir yazarı aradı. Kendisine SGK 1000 lira ceza göndermiş. Araştırdık, çalışan hizmetli kadın 3 gün istirahat almış, işe gelmemiş ve yasa gereği yazar (işveren sıfatıyla) SGK’ya 10 gün içinde “Çalışanım istirahat süresinde çalışmamıştır” beyanı vermesi gerektiği halde vermemiş, ceza da bu yüzden gelmiş. Ev hizmetlisini çalıştıran yazar nereden bilsin de uygulasın bunu. Bu sebeple ev hizmetlisi çalıştıranları, ayda 1000 işçisi olan işveren gibi düşünmeyip bürokrasinin azaltılması gerekir.)
SAĞLIK HİZMETİ ALAMAYACAK
Ev hizmetlerinde 10 günden az çalışanların kısa vadeli sigorta primlerini, genel sağlık sigortası primlerini, malullük-yaşlılık ve ölüm sigortası primleri ile işsizlik sigortası primlerini şimdilerde zorunlu sigortalılık kapsamında bunları çalıştıran kişiler ödüyor. Ama torba yasada yapılan değişiklikle bu kişileri çalıştıranlar artık sadece kısa vadeli sigorta kolu primi ödeyecekler.
Yani, ev hizmetlerinde 10 günden az çalışan kişilerin brüt kazançları üzerinden işverenleri % 37.5 oranında prim öderken torba yasayla birlikte % 2 oranında sadece kısa vadeli sigorta (iş kazası-meslek hastalığı) primi ödeyecekler. Sağlıktan yararlanamayacaklar, kendi ceplerinden GSS primi ödemek için gelir testine girmek zorunda kalacaklar.
Emekli olmak isterlerse de kendi ceplerinden uzun vadeli (malullük, yaşlılık, ölüm) sigortası için prim ödemek zorunda kalacaklar.
Ev hizmetlerinde çalıştırılan kadınlar eğer isterlerse aylık % 32.5 oranında prim ödeyerek hem genel sağlık sigortası primi, hem de emekli olabilmek için gerekli olan malullük, yaşlılık ve ölüm sigortası primi ödemiş olacaklar.
Yani bu kişiler, genel sağlık sigortalısı ve malullükyaşlılık ve ölüm sigortalısı olmak isterlerse 2014 yılının ikinci yarı diliminde asgari ücret 1134 TL olduğundan, 1134x% 32.5= 368.55 TL prim ödemek durumunda kalacaklardır.
KUPON, ‘EKSİK SİGORTA’ OLDU
Esasen, dostum olan Denizli Pamukkale Üniversitesi Çalışma Ekonomisi Bölüm Başkanı Prof. Oğuz Karadeniz ve benim tarafımdan önerilen kupon sigortası, TAM sosyal güvenliği içerdiği halde TBMM’den geçen metinde EKSİK sigorta meydana getirilmiştir. Kuponla çalışacak ve aslında doğru dürüst işvereni olmayıp üç beş gün orada, üç beş gün ise başka yerde çalışan bu hizmetlilerin sigortası mutlaka hem uzun, hem kısa, hem de GSS’yi içermelidir.
İŞ KAZASI İÇİN PARA ALAMAYACAK
“Torba”ya göre, ev hizmetleri için işverenleri yüzde 2 oranında kupon primi ödeyecekler ama kısa vadeli primi işveren ödediği halde, kadın iş kazası veya meslek hastalığı geçirip hastaneye yatarsa veya evinde raporlu geçirirse, kadına “GSS primini ödedin mi?” diye sorulup istirahat parası ödeyecekler. Yani primi işveren ödese bile kadına “Başka sigorta çeşidinden borcun var, sana rapor parası vermeyiz” diyorlar.
